Alzheimer Hastalığının 3 Evresi: Nasıl İlerler?

Alzheimer hastalığı, genellikle yaşlı bireylerde görülen ilerleyici bir beyin hastalığıdır. Bu hastalık, hafıza kaybı, bilişsel bozulma ve kişilik değişiklikleri gibi semptomlarla kendini gösterir. Alzheimer hastalığının ilerleyişi öngörülebilir bir şekilde gerçekleşmez. Semptomlar bazı insanlarda on yıldan fazla bir sürede yavaşça ortaya çıkarken, diğerlerinde hızla kötüleşebilir.

 Alzheimer hastalığı olan bireyler, genellikle tanı aldıktan sonra ortalama 8 ila 10 yıl yaşamlarını sürdürürler; fakat bazıları bu süreyi iki katına çıkarabilir. Alzheimer hastalığı toplumda yaygın olarak görülen bir sağlık sorunudur ve hem hastaları hem de bakım verenleri etkileyebilir. Bu hastalıkla ilgili farkındalık ve erken teşhis önemlidir çünkü erken dönemde müdahale, semptomların ilerlemesini yavaşlatabilir ve yaşam kalitesini artırabilir.

Bu makalemizdeAlzheimer Hastalığının 3 Evresi: Nasıl İlerler? birlikte göz atalım.

Alzheimer ve Demans Arasındaki Fark Nedir?

Bir sevdiklerinin Alzheimer hastalığına sahip olması ve demansa yol açmaması mümkündür, çünkü Alzheimer hastalığı sadece bir demans türüdür. Alzheimer, demansın en yaygın nedenlerinden biridir. Demans genellikle bilişsel işlevlerdeki sürekli düşüşü tanımlar, Alzheimer ise bu düşüşe yol açan spesifik bir beyin hastalığıdır.

Alzheimer, genellikle ilerleyici hafıza kaybı, bilişsel bozulma ve davranışsal değişikliklerle ilişkilidir; demans ise bu tür belirtilerin genel adıdır ve farklı altta yatan nedenlere sahip olabilir. Alzheimer ve demans, sıkça karıştırılan ancak farklı şeylerdir. Alzheimer, demansın en yaygın nedenidir, ancak demans farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Demans genel bir terimken, Alzheimer belirli bir hastalıktır. Bu nedenle, Alzheimer hastalığı demansın sadece bir türüdür.

Amerika'da bulunan Alzheimer Derneği'ne göre, 65 yaş ve üstü her on kişiden birinde (%10) Alzheimer görülüyor. Alzheimer, diğer demans türlerinden ayırt edilebilen en yaygın olandır ve yaşlı nüfusun artmasıyla etkilenen insan sayısı da artmaktadır. Her üç yaşlıdan biri Alzheimer veya demans tanısıyla hayatını kaybetmektedir.

Demans kendisi aslında bir hastalıktır, bir belirtidir. Diğer demans türleri arasında Lewy cisimcikli demans, vasküler demans, frontotemporal demans, kısa süreli hafıza kaybı, Huntington veya Parkinson hastalığı bulunmaktadır. Tüm demans türlerinin ortak bir semptomu, ciddi güvenlik riskleri oluşturabilen dolaşma davranışıdır. Diğer semptomlar ise Parkinson hastalığı olan bireylerin sıklıkla yaşadığı titreme ve diğer hareket bozuklukları gibi belirli demans türlerine özgü belirtiler bulunmaktadır.

Alzheimer'ın aşamaları net bir şekilde tanımlanmamış olsa da, çoğu doktor hastaların genellikle üç ana aşamadan geçtiğini belirlemiştir.

Aşama 1: Hafif Alzheimer

Alzheimer hastalığının hafif aşaması genellikle iki ila dört yıl sürer. Alzheimer hastalığı olan bir kişi, hastalığın ilerlediğini fark edebilir veya fark etmeyebilir. Unutkanlık nöbetleri, özellikle daha uzun süreli anıların hala sağlam olduğu durumlarda "kıdemli anılar" olarak adlandırılabilir.

Bu noktada aile üyeleri, sevdikleriyle ilgili bir şeylerin değiştiğini fark etmeye başlayabilir ve doktorlar ilk olarak izlemeyi ve beklemeyi önererek teşhis koyabilirler.

Bu aşamadaki belirtiler şunları içerebilir:

- İsimleri sık sık unutma veya bir şeyleri yanlış yere koyma gibi hafıza kaybı

- Bir zamanlar kolay olan günlük görevleri yerine getirmede zorluk, örneğin fatura ödeme veya market alışverişi

- Normalden daha uzun süren bir fincan kahve yapma veya rutin görevleri yerine getirme

- Yemek pişirirken veya ev temizlerken sohbeti sürdürmede zorluk gibi çoklu görev yapma zorluğu

- Yaptığı işlerde karşılaştığı engellerle başa çıkma konusunda zorluk

 -  Aynı zamanda problemlerle karşılaşıldığında çözüm bulmada güçlük, yanlış kararlar alma veya karar verememe gibi sorunlar da ortaya çıkabilir. Bu aşama, hastalığın ilk belirtileri açısından oldukça önemlidir.

Evre 2: Orta Düzeyde Alzheimer

Genellikle, Alzheimer hastaların bu aşamaya kadar şikayetleri yoktur. Hafıza testleri ve beyin taramaları doktorlar tarafından genellikle daha doğru bir teşhis koymak için kullanılır. Bu dönemde, hastalar hastalığın ilerleyişine bağlı olarak birkaç yıl veya on yıldan fazla bu aşamada kalabilirler.

Hafıza sorunları arttıkça, hastalar giderek hayal kırıklığına uğrayabilir veya tedaviden vazgeçmek isteyebilir. Bakıcılar bu süreçte bakımla ilgili ihtiyaçları düzenlemeye başlayabilirler. Belirtiler şunları içerebilir:

- Doğum tarihi gibi tarihleri unutmak da dahil olmak üzere artan hafıza kaybı

-Kafa karışıklığı (örneğin, bulundukları yer veya hangi gün veya mevsimde oldukları konusunda belirsizlik)

-Konuşma, okuma ve yazma zorlukları

-Şüphe, halüsinasyonlar ve sinir krizleri gibi kişilik ve ruh halinde değişiklikler

- Uygun olmayan zamanlarda dışavurulan dürtüsel davranışlar

- Daha fazla gezinme ve kaybolma riski

- Hava koşullarına uygun kıyafet seçme, banyo yapma, kişisel bakım veya tuvalet kullanımı gibi günlük aktiviteler için yardıma ihtiyaç duyma

- Huzursuzluk ve ajitasyon, özellikle günün sonlarına doğru

- Bazı insanlarda bağırsak ve mesane kontrolünde sorun  yaşama

Aşama 3:  Şiddetli Alzheimer

Bilişsel işlevlerin sürekli azalmasıyla (bu aşamada düşüş daha hızlı olabilir), insanlar temel konularda bile zorluk çekebilirler. Bu dönemde kişiler yemeği, banyoyu, hareket etmeyi ve diğer günlük aktiviteleri tek başlarına gerçekleştiremez hale geldikleri için 24 saat bakıma ihtiyaç duyarlar.

Bu aşama genellikle diğer aşamalardan daha kısadır, fakat yine de birkaç yıl sürebilir.

- Yürüme, oturma, dik durma, yemek yeme becerilerini kaybetme

- İletişim kuramama

- Inleme veya homurdanma

- Nöbet geçirme

- Daha fazla uyuma ihtiyacı duyma

- Aile üyelerini veya arkadaşlarını tanımama ve iletişim kuramama

- Enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale gelme

Demans ve Alzheimer Arasındaki Farklar Nelerdir?

Demans ve Alzheimer hastalığı genellikle karıştırılan iki durumdur ancak aralarında önemli farklar bulunmaktadır. Demans, bilişsel işlev bozukluğuna yol açan genel bir terimdir ve bunun yanı sıra Alzheimer, demansın en yaygın nedenlerinden biridir.

Demans, genellikle hafıza kaybı, zihinsel işlev bozukluğu ve hatta kişilik değişiklikleri gibi belirtilerle karakterizedir. Alzheimer ise beyindeki anormal protein birikimi nedeniyle ilerleyici bir şekilde nöronları harap eden bir tür demanstır. Bu nedenle demans genel bir kavramken, Alzheimer belirli bir türü ifade eder. Bu farklılıkları anlamak, hastalıkların belirtilerini tanımak ve doğru teşhis ve tedavi için önemlidir.

Bakım Planlaması

Sevilen birinin Alzheimer veya başka bir demans teşhisi almasıyla başa çıkmak ve harekete geçmek kolay değildir. Muhtemelen duygusal zorluklarla ve geleceğe dair belirsizliklerle karşılaşacaksınız. Ancak bu duyguları kabul ettikten ve gerçeğiyle yüzleştikten sonra, planlama aşamasına geçmek önemlidir.

Demans durumunda zamanın çok önemli olduğunu unutmamak gerekir. Bu nedenle, gereksiz gecikmeden kaçınmak önemlidir. Özellikle bakımının son dönemine ilişkin konuşmaları yapmaktan çekinmeyin. Bu tür konuşmalar sırasında dikkate almanız gereken bazı noktalar ise şunlardır:

- Mümkün olan en erken aşamada konuşmayı başlatın ve birden fazla konuyu ele almanız gerekebilir.

- Konuşmalarınızı somut örneklerle destekleyerek varsayımlardan kaçının.

- Açık uçlu sorular sormaktan ziyade, bakım seçenekleri sunarak konuşmayı sürdürmeye özen gösterin.

- Sevdiklerinizin ihtiyaç duyabileceği önemli yasal belgeleri ele alın.

Alzheimer hastasının bakım seçenekleri arasında yaşlı bakımevleri veya evde hasta bakıcı tutma seçenekleri bulunmaktadır. Demans hastalarına evde hasta bakıcı tutulmalı ve hafıza sorunu yaşayan kişilere yiyecek ve içecek sağlanmalıdır. Sevdiğiniz insanın demansının hangi aşamada olduğuna bağlı olarak (erken, orta veya ileri), bakım seçenekleri ve zamanlaması belirlenmelidir.

Eğer sevdiklerinizden biri zaten bir yaşlı bakımevinde yaşıyorsa, orada profesyonel personel bulunmaktadır. Ancak nerede olurlarsa olsunlar, tüm bakım sürecini tek başınıza üstlenmeye çalışmayın. Bazı yaşlı bakım evlerinde doktor, nörolog ve diyetisyen gibi uzmanlar bulunabilir.

Alzheimer Hastalığında Bakım ve Güvenlik

Yaşlı bakımı her ne kadar zorlu olsa da, demans hastaları için hasta ve yaşlı bakıcısı olmak daha büyük bir zorluk teşkil etmektedir. Özellikle Alzheimer hastaları için hasta ve yaşlı bakıcılığı yapmak, genel anlamda yaşlılara bakım vermekten daha karmaşık bir süreç gerektirmektedir.

Alzheimer hastalarının huzurlu olmalarını sağlamak için bakıcının sakin ve anlayışlı olması, onları fiziksel olarak desteklemesi, ev içi ve dışındaki güvenliklerini sağlaması ve düzenli iletişim kurması önem arz etmektedir.

Temizlik, beslenme, ev için alışveriş yapma, faturaların yönetimi gibi maddi konuların yanı sıra güvenlik planlaması da bakıcının sorumlulukları arasındadır. Ancak demans hastalarına bakarken bu tür bakım ihtiyaçları daha da öncelik kazanmaktadır.

Örneğin, hastanın bilişsel fonksiyonları bozulduktan sonra mali kararlar almak ve hastanın adına hareket etmek için vekaletname hazırlığı yapılması gerekebilir. Bu tür bakım ve mali konularda hastanın yakınlarından ve çevresinden destek almak doğru bir adım olacaktır. Hızla ele alınması gereken diğer bir konu da, demans hastaları için evin güvenliğini sağlamak üzere uygun önlemlerin alınmasıdır.

Yapabileceğiniz Değişikliklere Örnekler:

- Merdivenlerin her iki tarafına da korkuluk monte edin. - Mutfak temizlik malzemelerinin bulunduğu dolabı kilitleyin.

- Yatağının yanına gece lambalarını ve ışık anahtarlarını yerleştirerek, olası elektrik kesintilerine karşı bir el feneri de hazır bulundurulmalıdır.

- Duş kabinleri ve küvetler için kayganlık önleyici bir önlem olarak duş oturağı kullanılabilir, böylece düşme riski azaltılabilir.

- Eğer biri evin içinden dışarı çıkmaya çalışıyorsa, sizi uyaracak bir alarm sistemi kurun.

- Potansiyel düşme risklerini azaltmak için yollukların kaldırılması önemlidir.

- Pencereler, kilitlenebilir tutma kolları ve vasistaslı pencereler ile donatılmalıdır.

- Kalorifer peteklerindeki ayar düğmeleri emniyet altına alınmalıdır.

- Prizlere güvenlik kilidi takılmalıdır.

- Otomatik kapanma özelliğine sahip ocak ve ütüler tercih edilmelidir.

- Duman detektörü takılmalı, ayrıca sigara içenler için yanmayan nevresimler kullanılmalıdır.

- Çakmak, mum ve kibritler güvenli bir şekilde muhafaza edilmeli veya gerekirse kaldırılmalıdır.

- Temizlik deterjanları, ilaçlar, kimyasal ve hijyen ürünleri güvenli bir şekilde saklanmalıdır.

- Evin kapısı, anahtar takılı olsa bile dışarıdan  açılabilmelidir.

- Genel olarak iyi bir aydınlatma sağlanmalı ve karanlık köşelerden kaçınılmalıdır.

Alzheimer Hastası Bakıcı Maliyetleri

Alzheimer hastası bakımı oldukça zordur. Alzheimer hastası bakıcı ücretleri, diğer hastalara ve yaşlılara bakımın maliyetine göre biraz daha yüksektir. Bir bakıcı normal bakımda 25 000 TL ile 35 000 TL arasında ücret alırken, Alzheimer ve demans hastalarına bakım veren bakıcıların ücretleri 30 000 TL ile 40 000 TL arasında değişmektedir.

Bakicibuldum.com'da Deneyimli Uzman Hasta ve Yaşlı Bakıcısı

Bakicibuldum.com'da hasta ve yaşlı bakıcısı olarak çalışmak isteyen 20.000'den fazla aktif bakıcı bulunmaktadır. Ayrıca, yaklaşık 500 Hemşire de sevdiklerinizin bakımında görev alabilir. Hasta ve yaşlı bakımında deneyimli, sertifikalı, hem erkek hem de bayan bakıcılarımızla sevdiklerinizin bakımını aksatmadan sağlayabilirsiniz.

Evde size ve sevdikleriniz için hizmet verecek olan hasta bakıcılar, sadece hastalarla ilgilenmekle kalmaz; aynı zamanda evin temizliği, yemek yapımı, çamaşırların yıkama ve kurutma işlemleri, ütü gibi görevleri de vakit buldukça yerine getirir.

Eğer sevdikleriniz için profesyonel destek almak istiyorsanız,Bakicibuldum.com’u ziyaret edin. Hasta bakıcısı ilanı oluşturabilir veya hemen uygun hasta bakıcılarına iş teklifinde bulunabilirsiniz.

Yazar Dilara Arslan